History Taking hooyada uurka leh.
Marka hooyo qaado uur, waxaa muhiim ah in si gaar ah loo
tixgeliyo xaaladda uurka iyo caafimaadka guud ee hooyada. Wareysiga ee hooyada
uurka leh waxuu ka kooban tahay qeybaha guud ee taariikhda bukaanka, laakiin
waxaa intaa dheer su'aalo gaar ah oo ku saabsan uurka iyo arrimaha la xiriira.
1. Macluumaadka Guud (Demographic Information)
- Magaca
hooyada
- Da'da
hooyada
- Taariikhda
caafimaadka ee hooyada (haddii ay jiraan cudurro hore)
- Shaqada
hooyada
- Cinwaanka
2. Cilmi-baarista Xanuunka (Chief Complaint)
- Waa
su’aasha ugu horreysa ee la weydiiyo hooyada:
- "Maxaa
kuu keenay inaad timaaddo?"
- "Maxay
yihiin calaamadaha aad dareemayso?"
- Hooyadu
waxay noqon kartaa mid ka cabanaysa xanuun ama dhibaato kale oo la
xiriirta uurka (sida dhiigbax, xanuun caloosha ah, ama daal daran).
3. Taariikhda Uurka (Obstetric History)
- Goorma
ayay uurku bilaabatay? (Taariikhda ugu horreysa ee xilliga uurka)
- Sidee
buu uurka hore u ahaa? (Miyaa ay horey u dhacday dhicitaanka ama
dhibaatooyin kale oo uurka ah?)
- Tirada
caruurta hore ee hooyadu dhashay: Waa muhiim in la ogaado tirada
dhalmada hore iyo xaalad kasta oo la xiriirta, sida dhalmada caadiga ah
ama qalliinka (Caesarean section).
- Dhibaatooyinka
hore ee uurka: (Sida dhiigbax, caruurnimo ama uur xumo, dhiig karka,
xanuunka muruqa, ama cudurrada kale ee la xiriira uurka)
- Tirada
bilaha uurka ee hadda: Tixraac xogta ugu dambeysa ee baarista iyo
cabbirka waqtiga (Xilliga ama bilaha uurka).
- Calaamadaha
uurka: Waxaa laga yaabaa in hooyadu ay ka cabanayso calaamado sida
matag, dhibaatooyin neefsashada, ama xanuun caloosha.
4. Taariikhda Xanuunka (History of Present Illness - HPI)
- Sidee
ayay calaamadaha u bilaabmeen?
- Waa
maxay dabeecadda calaamadaha? (Isbeddelada, joogitaanka, xoogga)
- Miyay
saameeyaan hawl maalmeedka hooyada?
- Waxaa
ku xeeran calaamadaha kale? (Tusaale ahaan: qufac, daal, xanuun
dhabarka, ama madax xanuun).
- Maxaa
ka dhiga calaamadahaaga kuwa kasii daraya ama ka yareeya? (Sida cunno,
hurdo, dhaqso ama gaabis, iwm.)
5. Taariikhda Caafimaadka Hore (Past Medical History)
- Cudurrada
hore ee hooyada: Sidoo kale, waa muhiim in la ogaado haddii hooyadu
leedahay xanuunno chronic ah sida macaanka (diabetes), dhiig karka,
xanuunka wadnaha, ama xanuunada kale ee la xiriira uurka.
- Qalliinnada
hore: Waxaa muhiim ah in la ogaado haddii hooyadu ay horey u martay
qalliinka (Caesarean, qalliin caloosha ah iwm.).
- Daawooyinka
hore: Daawooyinka hooyadu isticmaalay, gaar ahaan kuwa xasaasiyadda ama
daawooyinka hoos u dhigaya dhiig karka ama macaanka.
6. Taariikhda Uurka ee Hore (Gynecological History)
- Xilliga
ugu horreeya ee caadada: Goorma ayay hooyadu ka bilaabatay caadada
(menstruation)?
- Xilliyada
caadada iyo dhibaatooyinka: Ma haystaa dhibaatooyin la xiriira caadada
sida xanuun ama caadada aan caadi ahayn?
- Bishii
ugu dambeysay ee caadada: Waa muhiim in la ogaado bishii ugu dambeysay
ee caadada, taasoo caawinaysa in la xaqiijiyo waqtiga uurka.
7. Taariikhda Qoyska (Family History)
- Cudurro
dhaxal ah: Ma jiraan cudurro dhaxal ah oo qoyska ku badan sida
macaanka, dhiig karka, ama kansarka?
- Cudurro
uurka iyo dhalmada: Waxaa muhiim ah in la ogaado haddii qoyska hooyada
uu leeyahay taariikh cudurro ama dhibaatooyin ku saabsan uurka ama
dhalmada (sida cudurrada hidde-sideedka ama geerida dhalashada).
8. Taariikhda Bulshada (Social History)
- Sigaar
cabista iyo isticmaalka khamriga: Miyaa hooyadu cabtaa sigaarka ama
khamriga? Haddii ay tahay, intee xad ayey isticmaashaa?
- Isticmaalka
daroogada: Ma isticmaashaa daroogooyinka ama dawooyinka kale ee aan
sharciga ahayn?
- Nolosha
qoyska: Sidee buu qoyska hooyada u yahay? Maxaa u saameeya xaaladda
guud ee nolosha?
- Shaqooyinka
hooyada: Maxay tahay shaqada hooyadu qabato? Ma jiraan dhibaatooyin ka
iman kara shaqada?
9. Baaritaanka Jidhka (Physical Examination)
- Baaritaan
guud: Si loo hubiyo caafimaadka hooyada, baaritaan guud ayaa muhiim
ah, gaar ahaan murqaha, dhiig karka, iyo xaaladda guud ee uurka.
- Baaritaanka
uurka: Waxaa la sameyn karaa baaritaan si loo ogaado xaaladda ilmaha
uurka ku jira (gugud, dhaqdhaqaaqa, dhegeysiga dhawaqa).
10. Daaweynta iyo Dawooyinka (Medications)
- Daawooyinka
hooyadu isticmaasho: Waxaa muhiim ah in la ogaado daawooyinka hooyadu
isticmaalay, gaar ahaan haddii ay tahay daawooyin muhiim ah oo saameyn ku
yeelan kara uurka.
- Talooyin
ku saabsan nafaqada: Su’aalo ku saabsan cuntooyinka iyo nafaqada
hooyada. Waxaa muhiim ah in hooyadu isticmaasho nafaqooyinka loo baahan
yahay ee uurka.
11. Allergy (Xasaasiyadaha)
- Xasaasiyadaha:
Haddii hooyadu leedahay xasaasiyad ku saabsan dawooyin ama cuntooyin,
waxaa muhiim ah in si fiican loo ogaado.
12. Su'aalo Dheeraad ah
- Calaamadaha
gaarka ah: Tusaale ahaan: "Miyaad leedahay calaamado sida xanuun
caloosha ah, madax xanuun, ama dhiigbax?"
- Xaaladda
dhakhaatiirta iyo baaritaanka dheeraadka ah: Ma u baahan tahay
baaritaan dheeraad ah ama tixraac dhakhtar kale?
Ujeedada Taariikhda Xanuunka ee Hooyada Uurka Leh
Ujeedada ugu weyn ee taariikhda xanuunka ee hooyada uurka
leh waa in la fahmo xaaladda caafimaad ee hooyada iyo ilmaha uurka ku jira.
Tani waxay ka caawinaysaa dhakhtarka inuu sameeyo go'aan caafimaad oo sax ah,
sidoo kale uu hubiyo in hooyada iyo ilmaha ay helaan daryeel caafimaad oo
habboon.
0 Comments