history taking hooyada uurka leh.

                    History Taking hooyada uurka leh.

Marka hooyo qaado uur, waxaa muhiim ah in si gaar ah loo tixgeliyo xaaladda uurka iyo caafimaadka guud ee hooyada. Wareysiga ee hooyada uurka leh waxuu ka kooban tahay qeybaha guud ee taariikhda bukaanka, laakiin waxaa intaa dheer su'aalo gaar ah oo ku saabsan uurka iyo arrimaha la xiriira.

 

1. Macluumaadka Guud (Demographic Information)

• Magaca hooyada
• Da'da hooyada
• Taariikhda caafimaadka ee hooyada (haddii ay jiraan cudurro hore)
• Shaqada hooyada
• Cinwaanka

 

2. Cilmi-baarista Xanuunka (Chief Complaint)

• Waa su’aasha ugu horreysa ee la weydiiyo hooyada:
• "Maxaa kuu keenay inaad timaaddo?"
• "Maxay yihiin calaamadaha aad dareemayso?"
• Hooyadu waxay noqon kartaa mid ka cabanaysa xanuun ama dhibaato kale oo la xiriirta uurka (sida dhiigbax, xanuun caloosha ah, ama daal daran).

 

3. Taariikhda Uurka (Obstetric History)

• Goorma ayay uurku bilaabatay? (Taariikhda ugu horreysa ee xilliga uurka)
• Sidee buu uurka hore u ahaa? (Miyaa ay horey u dhacday dhicitaanka ama dhibaatooyin kale oo uurka ah?)
• Tirada caruurta hore ee hooyadu dhashay: Waa muhiim in la ogaado tirada dhalmada hore iyo xaalad kasta oo la xiriirta, sida dhalmada caadiga ah ama qalliinka (Caesarean section).
• Dhibaatooyinka hore ee uurka: (Sida dhiigbax, caruurnimo ama uur xumo, dhiig karka, xanuunka muruqa, ama cudurrada kale ee la xiriira uurka)
• Tirada bilaha uurka ee hadda: Tixraac xogta ugu dambeysa ee baarista iyo cabbirka waqtiga (Xilliga ama bilaha uurka).
• Calaamadaha uurka: Waxaa laga yaabaa in hooyadu ay ka cabanayso calaamado sida matag, dhibaatooyin neefsashada, ama xanuun caloosha.

 

4. Taariikhda Xanuunka (History of Present Illness - HPI)

• Sidee ayay calaamadaha u bilaabmeen?
• Waa maxay dabeecadda calaamadaha? (Isbeddelada, joogitaanka, xoogga)
• Miyay saameeyaan hawl maalmeedka hooyada?
• Waxaa ku xeeran calaamadaha kale? (Tusaale ahaan: qufac, daal, xanuun dhabarka, ama madax xanuun).
• Maxaa ka dhiga calaamadahaaga kuwa kasii daraya ama ka yareeya? (Sida cunno, hurdo, dhaqso ama gaabis, iwm.)

 

5. Taariikhda Caafimaadka Hore (Past Medical History)

• Cudurrada hore ee hooyada: Sidoo kale, waa muhiim in la ogaado haddii hooyadu leedahay xanuunno chronic ah sida macaanka (diabetes), dhiig karka, xanuunka wadnaha, ama xanuunada kale ee la xiriira uurka.
• Qalliinnada hore: Waxaa muhiim ah in la ogaado haddii hooyadu ay horey u martay qalliinka (Caesarean, qalliin caloosha ah iwm.).
• Daawooyinka hore: Daawooyinka hooyadu isticmaalay, gaar ahaan kuwa xasaasiyadda ama daawooyinka hoos u dhigaya dhiig karka ama macaanka.

 

6. Taariikhda Uurka ee Hore (Gynecological History)

• Xilliga ugu horreeya ee caadada: Goorma ayay hooyadu ka bilaabatay caadada (menstruation)?
• Xilliyada caadada iyo dhibaatooyinka: Ma haystaa dhibaatooyin la xiriira caadada sida xanuun ama caadada aan caadi ahayn?
• Bishii ugu dambeysay ee caadada: Waa muhiim in la ogaado bishii ugu dambeysay ee caadada, taasoo caawinaysa in la xaqiijiyo waqtiga uurka.

 

7. Taariikhda Qoyska (Family History)

• Cudurro dhaxal ah: Ma jiraan cudurro dhaxal ah oo qoyska ku badan sida macaanka, dhiig karka, ama kansarka?
• Cudurro uurka iyo dhalmada: Waxaa muhiim ah in la ogaado haddii qoyska hooyada uu leeyahay taariikh cudurro ama dhibaatooyin ku saabsan uurka ama dhalmada (sida cudurrada hidde-sideedka ama geerida dhalashada).

 

8. Taariikhda Bulshada (Social History)

• Sigaar cabista iyo isticmaalka khamriga: Miyaa hooyadu cabtaa sigaarka ama khamriga? Haddii ay tahay, intee xad ayey isticmaashaa?
• Isticmaalka daroogada: Ma isticmaashaa daroogooyinka ama dawooyinka kale ee aan sharciga ahayn?
• Nolosha qoyska: Sidee buu qoyska hooyada u yahay? Maxaa u saameeya xaaladda guud ee nolosha?
• Shaqooyinka hooyada: Maxay tahay shaqada hooyadu qabato? Ma jiraan dhibaatooyin ka iman kara shaqada?

 

9. Baaritaanka Jidhka (Physical Examination)

• Baaritaan guud: Si loo hubiyo caafimaadka hooyada, baaritaan guud ayaa muhiim ah, gaar ahaan murqaha, dhiig karka, iyo xaaladda guud ee uurka.
• Baaritaanka uurka: Waxaa la sameyn karaa baaritaan si loo ogaado xaaladda ilmaha uurka ku jira (gugud, dhaqdhaqaaqa, dhegeysiga dhawaqa).

 

10. Daaweynta iyo Dawooyinka (Medications)

• Daawooyinka hooyadu isticmaasho: Waxaa muhiim ah in la ogaado daawooyinka hooyadu isticmaalay, gaar ahaan haddii ay tahay daawooyin muhiim ah oo saameyn ku yeelan kara uurka.
• Talooyin ku saabsan nafaqada: Su’aalo ku saabsan cuntooyinka iyo nafaqada hooyada. Waxaa muhiim ah in hooyadu isticmaasho nafaqooyinka loo baahan yahay ee uurka.

 

11. Allergy (Xasaasiyadaha)

• Xasaasiyadaha: Haddii hooyadu leedahay xasaasiyad ku saabsan dawooyin ama cuntooyin, waxaa muhiim ah in si fiican loo ogaado.

 

12. Su'aalo Dheeraad ah

• Calaamadaha gaarka ah: Tusaale ahaan: "Miyaad leedahay calaamado sida xanuun caloosha ah, madax xanuun, ama dhiigbax?"
• Xaaladda dhakhaatiirta iyo baaritaanka dheeraadka ah: Ma u baahan tahay baaritaan dheeraad ah ama tixraac dhakhtar kale?

 

Ujeedada Taariikhda Xanuunka ee Hooyada Uurka Leh

Ujeedada ugu weyn ee taariikhda xanuunka ee hooyada uurka leh waa in la fahmo xaaladda caafimaad ee hooyada iyo ilmaha uurka ku jira. Tani waxay ka caawinaysaa dhakhtarka inuu sameeyo go'aan caafimaad oo sax ah, sidoo kale uu hubiyo in hooyada iyo ilmaha ay helaan daryeel caafimaad oo habboon.